هر شب قصه‌گویان برجسته و برگزیده کشوری و بین‌المللی در نوبت‌های مختلف در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به قصه‌گویی در قالب‌ها و شیوه‌های مختلف می‌پردازند که قصه‌گویی به زبان اشاره یکی از این بخش‌هاست. مهتاب شهیدی، قصه‌گو، مربی فرهنگی کانون پرورش فکری و داور بخش زبان اشاره بیست و سومین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی یکی از قصه‌گویانی است که این شب‌ها به شیوه‌ای جذاب و متفاوت مخاطبان بسیاری را گرد خود جمع می‌کند. شهیدی در این گفت‌وگو از ضرورت قصه‌گویی به زبان اشاره برای بچه‌ها می‌گوید و معتقد است قصه، هنر بی‌رقیبی است که هیچ‌چیز جای آن را نمی‌گیرد.
مهتاب شهیدی درباره شکل‌گیری قصه‌گویی با زبان اشاره می‌گوید: همه بچه‌ها از قصه شنیدن لذت می‌برند، حتی پدر و مادرها هم در لذتش شریک می‌شوند و به نظرم قصه شنیدن اصلاً کوچک و بزرگ نمی‌شناسد. طبیعی است بچه‌هایی با نیازهای ویژه مانند ناشنوایان و کم‌شنوایان هم در این لذت شریک شوند و نباید از شنیدن قصه محروم باشند. به همین خاطر ما با زبان اشاره قصه می‌گوییم. این شیوه قصه‌گویی مستلزم داشتن زبان بدن بسیار قوی در اجرای زبان اشاره است تا بچه‌ها از آن لذت کافی ببرند، با ما همراه شوند، بخندند و هیجان پیدا کنند.
قصه‌گویی به زبان اشاره یک فرهنگ است
داور جشنواره‌های قصه‌گویی ادامه می‌دهد: اتفاقاً این شب‌ها که در نمایشگاه قرآن قصه می‌گویم ممکن است مخاطب ناشنوا و کم‌شنوا هم نداشته باشیم اما من با زبان اشاره قصه می‌گویم تا بچه‌ها با این فرهنگ آشنا شوند و اگر در جامعه دو نفر را دیدند که با زبان اشاره با یکدیگر صحبت می‌کنند برایشان بیگانه نباشد و بدانند آن‌ها ناشنوا هستند و زبانشان این شکلی است و در نتیجه نباید به آن‌ها خیره شوند و باید آن‌ها را به عنوان افراد عادی مانند خودشان بپذیرند.
شهیدی درباره ضرورت آموزش زبان اشاره برای قصه‌گویی تأکید می‌کند: ما برای این شیوه قصه‌گویی آموزش دیدیم. من چند سال در کتابخانه‌های فراگیر کانون فعالیت می‌کردم و در دوره‌هایی، خط بریل و زبان اشاره را فراگرفتم و برای ارتباط با بچه‌هایی که نیازهای ویژه دارند آموزش دیدم. کسانی که علاقه‌مند هستند به زبان اشاره قصه بگویند و مخاطب ناشنوا هم دارند باید آن را یاد بگیرند. البته در حال حاضر نرم‌افزارهایی هم وجود دارد که افراد می‌توانند به صورت آنلاین ببینند یا از کتاب‌هایی که زبان اشاره را آموزش داده، استفاده کنند.
این مدرس قصه‌گویی در ادامه به اهمیت ارتباط‌گیری با مخاطب در قصه‌گویی اشاره می‌کند و می‌گوید: من 24سال است قصه‌گو هستم و در مسابقات و جشنواره‌های متعددی شرکت کردم و با فنون قصه‌گویی آشنایی دارم و می‌دانم به‌طور مثال در بازه زمانی دو دقیقه باید چه قصه‌ای بگویم که برای بچه‌ها جذاب باشد و آن را تا آخر دنبال کنند یا ممکن است در موقعیتی دیگر بچه‌ها گرایش و ظرفیت شنیدن یک قصه 10دقیقه‌ای را هم داشته باشند. به نظرم یک قصه‌گو باید انواع و اقسام قصه‌ها را برای گروه‌های سنی مختلف داشته باشد و هر زمان اراده کرد یکی از این قصه‌ها را برای بچه‌ها تعریف کند.
نوجوانانی که اول تمسخر می‌کنند اما جذب قصه می‌شوند
شهیدی با بیان اینکه هیچ چیزی جای قصه‌گویی را نمی‌گیرد، تأکید می‌کند: قصه‌گویی هنری است که با وجود پیشرفت فناوری و اسباب ارتباطی جدید، جای خودش را حفظ کرده است. من نوجوانان 15 تا 17ساله‌ای را دیدم که تا اسم قصه آمده اخمشان درهم رفته و تمسخر کردند اما وقتی قصه گفتن را شروع کردم چنان هاج و اوج ماندند و از قصه خوششان آمده که سراغ کتابش را هم از من گرفتند. حتی در جمع‌های خانوادگی و برای بزرگسالان هم قصه گفتم و لذت بردند. بنابراین معتقدم هیچ چیزی جای قصه را نمی‌گیرد و نمی‌توان جای خالی آن را با چیزهای دیگر پر کرد.
به گفته شهیدی، هر هنری مانند نمایش عروسکی، پادکست و یا قصه‌گویی جایگاه و کارکرد خودش را دارد، اما هیچ چیزی نمی‌تواند با قصه‌گویی رقابت کند و از طرفی نباید آن‌ها را با هم مقایسه کرد یا انتظار داشت جایگزین هم شوند.
شهیدی درباره قصه‌گویی در نمایشگاه قرآن می‌گوید: خوشبختانه از همان روز نخست، قصه‌گویی با استقبال بسیار زیادی روبه‌رو شد و اصلاً فکر نمی‌کردیم این‌قدر مخاطب داشته باشیم. کانون پرورش فکری در نمایشگاه غرفه قصه‌گویی، نمایش عروسکی و فروش کتاب دارد و تا پاسی از شب پنج سانس اجرای قصه‌گویی داریم و نمایش هم اجرا می‌شود که حسابی مشتری دارد. هر شب یکی از قصه‌گوهای کانون در نمایشگاه حاضر می‌شود و قصه‌های متنوعی را برای بچه‌ها انتخاب می‌کنیم. انتخاب قصه‌ها به عهده خودمان است. من یک جعبه جادویی قصه‌گویی دارم که در آن، المان قصه‌هایم را گذاشته‌ام و بنا به شرایط زمان، مکان و مخاطب، قصه‌ام را انتخاب می‌کنم.
تا می‌توانید برای بچه‌ها قصه بگویید
وی در پایان با تأکید بر حفظ آیین قصه‌گویی، به والدین به‌خصوص مادران که بیشتر با بچه‌ها در ارتباط هستند توصیه می‌کند تا می‌توانند برای آن‌ها قصه بگویند. شهیدی یادآور می‌شود: حتی خاطرات روزانه‌شان را هم در قالب قصه‌گویی برای بچه‌ها مرور کنند زیرا سبب گسترده‌تر شدن دایره واژگان بچه‌ها می‌شود و می‌توانند راحت‌تر صحبت کنند و بنویسند و از طرفی دیگر، سواد رسانه‌ای آن‌ها بالا می‌رود و علاقه‌شان به مطالعه زیاد می‌شود. به نظرم تمام نکات آموزشی را می‌توان در قالب قصه و قصه‌گویی به بچه‌ها یاد داد.
گفتنی است سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم با شعار «می‌خوانمت» تا ۲۶فروردین در مصلای امام خمینی(ره) از ساعت ۱۷ تا ۲۴ میزبان علاقه‌مندان به قرآن و اهل بیت(ع) است.
خبرنگار: صبا کریمی
نظر شما